Indie – SZLAKIEM NOMADÓW Z LADAKHU DO RUPSZU

Piękne pustynne krajobrazy Ladakhu, przyjazny klimat i fascynująca kultura tybetańska sprawia, że poczujemy się bardziej jak w Tybecie niż w Indiach. Po zwiedzaniu kilku klasztorów buddyjskich w dolinie Indusu wyruszymy na dwutygodniowy trekking. Wiedzie on karawanowym szlakiem przez kilka przełęczy w stronę wielkiego słonego jeziora Tso Moriri w leżącym przy granicy z Tybetem rejonie Rupszu. Gdy miniemy ostatnie wioski w dolinie Markha, zaczną się odludne bezkresne górskie tereny, gdzie tylko czasem spotkamy koczowników ze stadami jaków, owiec i kóz lub ich opuszczone osady pasterskie.

Krajobrazy i klasztory Ladakhu

Ladakh był niegdyś buddyjskim królestwem leżącym na odnodze Jedwabnego Szlaku prowadzącej z Indii do Tybetu. Do dziś pozostały ruiny pałaców królewskich w Leh i Shey oraz wiele starych klasztorów wzniesionych nad zielonymi oazami wiosek. Zwiedzimy ważne klasztory w dolinie Indusu: Hemis, Tikse, Shey i Spituk oraz wędrując w dolinie rzeki Markha przejdziemy przez kilka wiosek z mniejszymi klasztorami. Na płaskich dachach ladakhijskich domów suszy się drewno, siano i często złociste morele. Malowniczo wyglądają pola jęczmienia usytuowane wokół wsi na tle pustynnych pastelowych gór i wystające czasami ponad nimi ośnieżone sześciotysieczniki.

Trekking z doliny Markha do Rupszu

Po trzech dniach wędrówki wzdłuż potoku Markha dojdziemy do wznoszącego się nad doliną sześciotysięcznika Kang Yatze. Tu zejdziemy z popularnej trasy prowadzącej dalej do Hemis i skierujemy się w stronę wysokiej przełęczy Zalung Karpo La. Po jej przekroczeniu znajdziemy się w zamieszkałym przez nomadów rejonie Karnak. W przeciwieństwie do doliny Markha nie ma tu wiosek lecz osady pasterskie, latem przeważnie opuszczone. Wędrować będziemy przez piękne skalne kaniony i dotrzemy na olbrzymi pustynny płaskowyż Changtang, gdzie zaczyna się rejon Rupszu. Mamy tu szansę na zobaczenie występujących na tych terenach dzikich osłów kyang. Po dojściu do słonego jeziora Tso Kar czeka nas wędrówka przez wysokie przełęcze gór Rupszu, gdzie spotkamy nomadów Changpa. Na koniec docieramy do Tso Moriri – jednego z największych jezior w zachodnim Tybecie o pięknej błękitnej barwie. Karzok – jedyna wioska nad jeziorem – też latem jest dość pusta, bo nomadzi Changpa wędrują wtedy ze zwierzętami obozując w namiotach utkanych z czarnej jaczej wełny.

RAMOWY PROGRAM PODRÓŻY

• Dzień 1 Podroż do Indii. Wylot z Warszawy. Podróż do Delhi.
• Dzień 2 Grobowiec Humajuna (lista UNESCO) i świątynia Sikhów w Delhi.
  Przybycie do Delhi. Pierwsze zetknięcie z indyjską egzotyką. Zwiedzimy grobowiec Humajuna władcy Indii z dynastii Wielkich Mogołów (XVI w. zabytek z listy UNESCO). Po południu wizyta w gurdwarze (świątyni Sikhów) Bangla Sahib. Nocleg w Delhi.
• Dzień 3 Przelot nad indyjskimi Himalajami, aklimatyzacja w Leh.
  Przelot nad indyjskimi Himalajami do Leh (3500 m n.p.m.) stolicy Ladakhu, przy dobrej pogodzie wspaniałe widoki na Himalaje. Leh leży w bocznej dolinie Indusu i jest bardzo klimatycznym miastem, bardziej przypominającym miasta w Tybecie niż w Indiach. Pierwszy dzień będzie dniem aklimatyzacyjnym, spacerując powoli zapoznamy się z topografią miasta. Nocleg w Leh.
• Dzień 4 Zwiedzanie najważniejszych klasztorów doliny Indusu: Hemis, Tikse, Shey.
  Wycieczka do Hemis – największego klasztoru Ladakhu ukrytego w bocznej dolinie. W kolejnym leżącym na wzgórzu klasztoru Tikse z XV w. zwiedzimy ciekawe świątynie z potężnym posągiem Buddy zajmującym aż dwie kondygnacje oraz wejdziemy na dach, skąd świetnie widać dolinę Indusu i pasmo gór Zanskaru. Przejazd do Shey, gdzie znajdują się ruiny starego pałacu królewskiego (do XIX w. mieszkała tu rodzina królewska) oraz wspaniały posąg Buddy Sakyamuniego. Obejrzymy też cenne płaskorzeźby z XI w. znajdujące się pobliżu klasztoru na skale, na skraju drogi. Nocleg w Leh.
• Dzień 5 Przejazd do wioski Chiling, przeprawa przez rzekę Zanskar i pierwszy etap trekkingu
  (trekking, ok. 3 godz.). Poranne wejście na górkę z gompą Namgyal Tsemo, skąd rozciąga się piękny widok na miasto. Przejazd do wioski Chilling (3550 m n.p.m.) – punktu startowego trekkingu Markha Valley. Pierwszy dość krótki etap rozpoczyna się przeprawą mostem linowym przez rzekę Zanskar, następnie przechodzimy przez niewielką przełęcz Kuki La w grzbiecie oddzielającym Zanskar od jego dopływu – rzeki Markha i mijając wioskę Kaya docieramy do wioski Skiu (3400 m n.p.m.). Znajduje się tu jeden z najstarszych klasztorów w okolicy. Nocleg za wioską Skiu (namiot).
• Dzień 6 Przejście z wioski Skiu do wsi Markha (trekking, ok. 7 godz.)
  Wędrując doliną rzeki Markha mijamy wioski Sara i Chalak, i dalej łagodnie wnosząc się w górę mijamy długie murki modlitewne. Tuż przed wsią Markha (3700 m n.p.m.) największą wioską w dolinie, otoczoną polami jęczmienia, przekraczamy w bród wartką rzekę. Nocleg we wsi Markha (namiot)
• Dzień 7 Wędrówka do wioski Hankar, po drodze widoki na Kang Yatze (6400 m n.p.m.)
  (trekking,ok. 4 godz.) Przekraczając rzekę wędrujemy coraz wyżej podziwiając widoki doliny Markha, mijamy wioskę Umlung i szałasy z herbatą. Stopniowo odsłaniają się widoki na Kang Yatze (6400 m n.p.m.), dochodzimy do najwyżej położonej w dolinie Markhy wioski Hankar . Biwak koło Hankar.
• Dzień 8 Wycieczka aklimatyzacyjna na płaskowyż Nimaling (trekking,ok. 8-9 godz.)
  Wycieczka aklimatyzacyjna w stronę płaskowyżu Nimaling (na ok. 4600 m n.p.m.) u podnóża Kang Yatze. Po powrocie wędrówka wzdłuż potoku Langtangchu (kilkakrotnie go przekraczając) do biwaku Tamachen (4200 m n.p.m.).
• Dzień 9 Wędrówka w górę doliny do biwaku Yakrupal (trekking, ok. 4 godz.)
  Dalsza wędrówka w górę doliny i kolejne przeprawy przez potok. Dotrzemy do miejsca biwakowego Yakrupal (4600 m n.p.m.) bazy przed przejściem przełęczy Zalung Karpo La (nocleg w namiocie).
• Dzień 10 Podejście pod przełęcz Zalung Karpo, (trekking, ok.7-8 godz.)
  Żmudne podejście na wysoką przełęcz Zalung Karpo (5200 m n.p.m.), skąd podziwiać można rozległą górską panoramę. Po początkowo stromym zejściu z przełęczy jeszcze długo wędrujemy w dół doliny Sorra Chu do biwaku przed wyludnioną osadą pasterską Sorra (4300 m n.p.m., nocleg w namiocie).
• Dzień 11 Trekking wzdłuż potoku Khurna do wioski Dat (trekking, ok. 5 godz.)
  Jeden z przyjemniejszych dni trekkingu. Po minięciu osady Sorra ze wznoszącymi się nad nią ruinami starej twierdzy wędrować będziemy wzdłuż potoku Khurna płynącego w pięknych skalnych kanionach, miejscami wśród wierzbowych zarośli. Miejsce biwakowe będzie przed wioską Dat (4200 m n.p.m.), w której zimą mieszkają nomadzi rejonu Karnak latem koczujący w górach ze stadami zwierząt (nocleg w namiocie).
• Dzień 12 Przejście przez przełęcz Yar La na płaskowyż Changtang (trekking, ok. 6-7 godz.)
  Początek tego etapu jest monotonny, prowadzi szeroką pustynną doliną. Potem czeka nas podejście na przełęcz Yar La (4850 m n.p.m.), gdzie zauważymy zmianę w krajobrazie – przed nami widać rozległy płaskowyż Changtang. Po godzinie zejścia z przełęczy dojdziemy do biwaku Lungmoche (4550 m n.p.m.,nocleg w namiocie).
• Dzień 13 Wędrówka przez płaskowyż Changtang do osady pasterskiej Zara (trekking, ok. 7 godz.)
  Wędrówka po płaskowyżu wzdłuż przejezdnej tylko dla jeepów gruntowej drogi. Po drodze wstąpimy do osady Yagang – stolicy nomadów z Karnaku. Biwak przy kolejnej osadzie pasterskiej Zara (4400 m n.p.m.) zamieszkałej przez nomadów z Rupszu (namiot).
• Dzień 14 Etap do słonego jeziora Tso Kar w okolice wioski Nuruchan (trekking, ok.8 godz.)
  Długi marsz nad słone jezioro Tso Kar, gdzie można spotkać migrujące przez Himalaje ptaki. Pierwszy etap trekkingu (ok. 1 godz.) prowadzi do drogi Leh-Manali. Po jej przekroczeniu jeszcze długa wędrówka do jeziora i w okolice wioski Nuruchan (ok. 4600 m n.p.m.). Biwak nad potokiem powyżej wioski.
• Dzień 15 Przejście do do obozu nomadów Changpa w okolicach Rachunkaru (trekking, ok. 4 godz.)
  Krótki etap do letniego obozowiska nomadów, do miejsca zwanego Rachunkaru (4900 m n.p.m.). Aby nie wędrować długo wzdłuż potoku przez jego wielkie zakole, skrócimy trasę przekraczając przełęcz Horlam Konka La (4950 m n.p.m.), na którą wiedzie łagodnie pnąca się w górę ścieżka. Po zejściu do potoku powędrujemy w górę płaskim dnem doliny do obozu nomadów Changpa zamieszkujących Rupshu (nocleg w namiocie).
• Dzień 16 Malowniczy etap przez dwie przełęcze Kyamayur La i Kartse La (trekking, ok. 4 godz.)
  Piękny widokowo etap wiodący przez dwie przełęcze: Kyamayur La (5420 m n.p.m.) i Kartse La (5400 m n.p.m.). Z pierwszej z nich piękny widok na jezioro Tso Kar. Po jej przejściu i przekroczeniu sporego potoku w Gyama Barma czeka nas jeszcze pokonanie drugiej przełęczy, za którą w dolinie w miejscu zwanym Barma (5200 m n.p.m.) będzie nasz kolejny biwak.
• Dzień 17 Przejście przez przełęcz Yalungnaiu do jeziora Tso Moriri (trekking,ok. 6 godz.)
  Etap do jednego z największych w indyjskim Tybecie jezior – Tso Moriri. Podejście na najwyższą na naszym trekkingu przełęcz Yalungniau La (ok. 5450 m n.p.m.), z której rozciąga się fantastyczny widok na odległe położone głęboko w dole jezioro Tso Moriri. Po zejściu z przełęczy wędrujemy przez pastwiska nomadów zwane Karzok Phu, z prawej strony widać sześciotysięczny szczyt Mentok II (6210 m n.p.m.). Docieramy do wioski Karzok z niewielkim klasztorem buddyjskim. Nocleg we wsi Karzok (4600 m n.p.m.) na campingu (namiot).
• Dzień 18 Poranny spacer nad jeziorem Tso Moriri i przejazd do Pangu (trekking,ok. 5 godz.)
  Rano powędrujemy fragmentem szlaku prowadzącego wzdłuż zachodniego brzegu jeziora na południe. Miniemy po drodze murki modlitewne i malownicze zatoki mając przed oczyma turkusowe jezioro i wokół ośnieżone szczyty. Po powrocie z wycieczki krótkie zwiedzanie wioski i klasztoru. Po południu wyruszymy jeepami przez wysoką przełęcz Pologongka w stronę jeziora Tso Kar. Za jeziorem dojedziemy do drogi Leh – Manali i nią już blisko do Pangu (4600 m n.p.m.). Nocleg w przydrożnym tea-shopie.
• Dzień 19 Podróż przez wysokie przełęcze do himalajskiego kurortu Manali.
  Długi przejazd jeepami do Manali – indyjskiego kurortu położonego już po południowej stronie Himalajów. Po drodze przekroczymy wysokie przełęcze Lachalung La i Baralacha La, podziwiać będziemy wspaniałe górskie krajobrazy. Przejedziemy przez himalajski dystrykt Lahul i przez przełęcz Rothang dotrzemy do zielonej Doliny Kullu. Nocleg w hotelu w Manali.
• Dzień 20 Zwiedzanie starego Manali i odpoczynek.
  Odpoczynek po trekkingu i długim przejeździe. Zwiedzanie hinduistycznej świątyni Hadimba położonej w bujnym cedrowym lesie i starego Manali, gdzie zachowało się jeszcze kilka tradycyjnych domów z pięknie rzeźbionymi drewnianymi balkonami oraz dachami krytymi łupkowymi gontami. Czas na zakupy i na jedzenie w licznych knajpach. Nocleg w Manali.
• Dzień 21 Odpoczynek i zakupy w Manali, wyjazd nocnym autobusem do Delhi.
  Manali, wyjazd do Delhi. Jeszcze pół dnia pobytu w kurorcie. Późnym popołudniem wyjazd nocnym autobusem w stronę Delhi.
• Dzień 22 Wycieczka do Starego Delhi, zakupy, wieczorem wyjazd na lotnisko.
  Poranny przyjazd do Delhi. Krótka wycieczka do Starego Delhi. Po południu czas na ostatnie zakupy. Wieczorem wyjazd na lotnisko.
• Dzień 23 Powrót do Polski. Powrót do Polski. Przylot do Warszawy.

UWAGI
• Organizator wyprawy Klub Podróży Horyzonty ul. Kaliska 23 lok. 2, 02-316 Warszawa
• Wymagane jest bardzo dobre zdrowie i kondycja
• Ilość uczestników 6-12 osób
• Ceny obejmują przeloty, transport, noclegi, bilety wstępu, opłaty trekkingowe, ubezpieczenie kosztów leczenia, pilotaż
• Ceny nie obejmują wyżywienia – ok 200 USD i wizy indyjskiej 280 zł
• Autorzy programu: Katarzyna Mazurkiewicz, Andrzej Mazurkiewicz